[Opinie] - AD/Haagse Courant 17 juni '17
Het aantal dakloze Hagenaars groeit en de zorg schiet tekort. Hulpverleners lopen vast in een doolhof van onredelijke regels en de meest kwetsbare mensen vallen buiten de boot. De fractievoorzitters van GroenLinks en PvdA in de Haagse gemeenteraad, pleiten voor een andere aanpak.

Wie dakloos is leeft gemiddeld vijftien jaar korter dan andere Hagenaars, goede zorg is dus harde noodzaak. Er is voldoende geld, dit jaar hield de gemeente miljoenen over op het zorgbudget. En de wil is er ook, hulpverleners willen maar al te graag. Maar onredelijke regels staan in de weg en de zorg sluit niet aan bij de daadwerkelijk behoeften.

Zo moeten hulpverleners ‘keukentafelgesprekken’ voeren met dakloze mensen en hun persoonlijke netwerk. Maar als je dakloos bent, heb je juist vaak geen netwerk en al helemaal geen keukentafel! Bovendien weten de meeste niet eens dat ze recht hebben op een onafhankelijke cliëntondersteuner die deze gesprekken moet organiseren.

Logeerverbod

Om toegang te krijgen tot de opvang moet je in Den Haag een zorgpasje weten te bemachtigen bij het daklozenloket. Hiervoor krijg je een stortvloed aan vragen en moet je aantonen dat je genoeg je best doet om van de straat te komen. Dat is erg krom want dakloze mensen zijn juist vaak alle vertrouwen in instanties verloren. Na jarenlange slechte ervaringen met deurwaarders, schuldsanering, huisbazen en hulpverleners hebben zij het opgegeven.

Ook moet je bewijzen echt dakloos te zijn. Heb je langer dan vier nachten bij iemand op de bank geslapen? Dan kan je er vast ook wel blijven wonen en ben je dus niet dakloos, zo is de krankzinnige redenering van de gemeente. Het wordt je dus knap lastig gemaakt. In plaats van een uitgestoken hand te bieden, houdt het daklozenloket met gestrekte arm mensen tegen die om hulp vragen.

19de-eeuwse toestanden

Als het toch lukt de ambtelijke molen te doorstaan kun je terecht in de daklozenopvang. Daar lig je met honderd mensen op een slaapzaal. Wanneer er één een angstdroom heeft, is de hele zaal wakker. Het zijn haast 19de-eeuwse toestanden. Het is er druk, onveilig, vaak vies en biedt absoluut geen stabiele basis om te werken aan je toekomst.

Gelukkig zijn er ook succesvolle initiatieven. Via Housing First krijgen mensen met zware psychische problemen bijvoorbeeld direct een woning toegewezen. Maar de goedlopende projecten zitten vaak helemaal vol, door het schrijnende gebrek aan betaalbare sociale huurwoningen is er nauwelijks doorstroom.

In de bittere kou buiten slapen

Dakloze Hagenaars zonder zorgpas overnachten in portieken, parken of in de duinen. Het team dat vroeger de straat op ging om deze mensen op te zoeken en stap voor stap het vertrouwen terug te winnen, is jaren geleden wegbezuinigd. Zelfs in de bittere kou slapen mensen buiten in de hofstad. Want pas als het vijf nachten achter elkaar vriest gaat de winteropvang open voor iedereen. Laat Den Haag een voorbeeld nemen aan Amsterdam waar ’s winters voor iedereen een bed klaarstaat. Wel zo humaan in een welvarend land als Nederland.

De Haagse aanpak faalt en het is wrang te constateren dat juist de mensen die hulp het hardst nodig hebben aan hun lot worden overgelaten. Het is hoog tijd voor een andere benadering met minder regels en meer empathie, dat zijn wij dakloze Hagenaars verplicht.

Arjen Kapteijns (fractievoorzitter GroenLinks Den Haag) en Martijn Balster (fractievoorzitter PvdA Den Haag).

Foto: Mariët Herlé