Vrijdag 4 november werd de begroting voor 2017 besproken in de gemeenteraad. Een belangrijk moment in het jaar waarbij keuzes gemaakt worden over waar wij als stad geld aan willen besteden. De prioriteiten van GroenLinks zijn helder: structurele aandacht voor klimaat en duurzaamheid, meer bomen, groene banen en een sociale stad die zich blijft ontfermen over kwetsbare bewoners.

Hierbij de bijdrage van fractievoorzitter Arjen Kapteijns:



Voorzitter, ik wilde deze bespreking van de begroting graag beginnen met woorden van aanstaande Nobelprijswinnaar Bob Dylan. Hier in de meesterlijke vertaling van Lennart Nijgh en gezongen door Boudewijn de Groot. Er komen andere tijden.

Kom heren regeerders, partij-jongens kom,

en blijf daar niet hangen en kijk niet zo stom.

Want hij die blijft zeuren is hij die crepeert.

De legers buiten strijden.

Op het slagveld wordt ieder van jullie verteerd,

want er komen andere tijden.

Ofschoon deze tekst al enkele decennia oud is, is het wat mij betreft actueler dan ooit. Er komen andere tijden. En dat is ook noodzakelijk, want de oplossingen van toen zijn niet meer toereikend voor de uitdagingen van nu. Steeds meer mensen erkennen dat. En ik zie veel hoopvolle signalen.

In Den Haag bieden we mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld een nieuwe kans, we helpen mensen met een moeilijke uitgangspositie aan een tijdelijke baan en we slaan steeds meer de handen ineen om klimaatverandering aan te pakken. En dat is ook nodig. Want er komen andere tijden. 

Het moet beter: minder armoede, meer werk en een groenere stad

Voorzitter, deze week kwam voor de 4e keer de gemeentelijke duurzaamheidsindex uit. Gemeenten worden door de onafhankelijke ‘stichting duurzame samenleving’ gescoord op 24 indicatoren. En van de 390 gemeenten komt onze stad uit op plaats nummer 389. Alleen de gemeente Heerlen doet het slechter. Natuurlijk, dit zegt niet alles maar het betekent wel dat we als Den Haag nog een aantal uitdagingen voor de boeg hebben. Het zet ons met beiden benen op de grond. Zo doen we het als Den Haag ronduit slecht als het gaat over armoede, werkloosheid, afvalscheiding en luchtkwaliteit.

En ook kijkend naar deze begroting dan komen bomen, luchtkwaliteit en klimaat er bekaaid vanaf.  Dat is onverantwoord in een stad waar de lucht zo vies is dat veel mensen er ziek van worden. Er gebeurt nog veel te weinig om van Den Haag een gezonde en leefbare stad te maken. Maar er komen andere tijden.

Voorzitter, vorige week was de nationale Klimaattop waar het halve kabinet en tientallen CEO’s  tegen elkaar hebben gezegd dat we de klimaatafspraken uit Parijs in Nederland gaan doorvertalen naar concrete plannen. Belangrijk daarbij wordt de nieuwe Klimaatwet, die door GroenLinks en de PvdA is ingediend in de Tweede Kamer. Doel van de Klimaatwet is dat klimaat meer tot de kern van het beleid gaat behoren, beter geborgd wordt en minder afhankelijk wordt van de waan van de dag. Klimaatverandering en duurzaamheid moet iets zijn van iedereen, het is te belangrijk om aan een klein groepje specialisten over te laten. 

Structureel werken aan klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen

Ik heb samen met PvdA-raadslid Lobke Zandstra al voor de zomer de handschoen opgepakt om te kijken hoe we dit op een bruikbare manier zouden kunnen doorvertalen naar onze stad. We wilden met iets komen waar we met elkaar echt wat aan hebben en niet een papieren oefening. Wij denken dat dat is gelukt. We hebben daarbij niet alleen naar klimaat gekeken, maar ook naar andere aspecten van duurzaamheid. Dat heeft geleid tot de volgende twee moties. In de eerste motie verzoeken we het college om in de volgende begroting voor 10 programma’s uit te proberen hoe dat werkt. Deze motie dien ik in mede namens PvdA, HSP, D66, PvdD….  En het dictum luidt als volgt:

·      In de programma’s 6 (onderwijs), 8 (zorg en welzijn), 10 (ontwikkeling buitenruimte), 11(Economie, Internationale Stad en Binnenstad) , 13 (verkeer), 14 (wonen), 15 (stedelijke ontwikkeling), 16 (financiën), 19 (stadsdelen en wijkenaanpak) alsmede het onderhoud kapitaalgoederen (vastgoedportefeuille) een kwalitatieve toelichting te geven op de impact van de voorgenomen activiteiten op materialengebruik, leefbaarheid en biodiversiteit en ten aanzien van klimaatverandering deze toelichting ook (indicatief) kwantitatief te laten zijn.

·      Met een voorstel te komen hoe duurzaamheid de jaren daarop verder structureel ingebed kan worden in de begrotingssystematiek.

Maar naast de begroting vinden we ook dat iedere Raadsvoorstel, voor zover dat relevant en mogelijk is, van een duurzaamheidsparagraaf moet worden voorzien. Daarmee verankeren we dat er structureel aandacht is voor duurzaamheid bij alle diensten en het helpt ons om de afweging beter te maken. De motie dien ik in mede namens PvdA, HSP, PvdD… en het dictum luidt: verzoekt het college om

·       Vanaf 2017 in alle relevante raadsvoorstellen een duurzaamheidsparagraaf op te nemen, met daarin indien van toepassing een kwalitatieve toelichting op impact van de voorgenomen activiteiten op de duurzaamheidsthema’s materialengebruik, leefbaarheid en biodiversiteit en ten aanzien van klimaatbeleid deze toelichting ook kwantitatieve van aard dient te zijn.

Stimuleringsregeling duurzame terrasverwarmers

Als het gaat over klimaatverandering dan vindt GroenLinks dat we met het gebruik van terrasverwarmers op de terrassen van onze cafés en restaurants niet het goede signaal afgeven. Al deze Haagse buitenluchtverwarmers bij elkaar stoten evenveel CO2 uit dan 425 huishoudens. Laten we op een positieve manier horecaondernemers verleiden om een andere keuze te maken. Daarom verzoek ik het college om :

·      Te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor het instellen van een ‘sloopregeling’ waarin ondernemers terrasverwarmers kunnen inleveren en vervangen  door  vouchers voor duurzame en energiebesparende alternatieven.

Inktbesparing met Ecofont

Dan voorzitter, over het gebruik van inkt en papier. Zolang we nog niet papierloos werken wordt er nog heel veel geprint. In 2013 heb ik aandacht gevraagd voor een milieuvriendelijk lettertype genaamd Ecofont. Dit lettertype bevat onzichtbare gaatjes waarmee je 20% inkt bespaart. En dus ook 20% kosten.  Het vorige college stond hier positief tegenover, maar vervolgens is hier niets mee gedaan. Daarom mijn motie met het verzoek om

·      De raad te informeren over de mogelijkheden om binnen de gemeentelijke organisatie met een inkt- en kostenbesparend lettertype te gaan werken.

Groene banen en meer bomen

Voorzitter, er komen andere tijden en wat GroenLinks zeker ten aanzien van bomen en groenbeleid. Ik vind het schandalig dat we in Den Haag al jaren erkennen dat we een grote achterstand hebben op het groenonderhoud. Het groenonderhoud biedt enorme kansen om echte banen te creëren voor mensen die nu nog niet aan de bak komen. Groene banen dus. Een motie van de HSP dit dat mogelijk maakt steun ik daarom van harte. Ten aanzien van het bijplanten van bomen mis ik bij dit college ook ambitie. Sinds vorig jaar is het aantal bomen gelijk en de ambitie is om dit zo te houden. Terwijl er in 2017 nog een groot aantal projecten in de buitenruimte op stapel staan. Daarom de volgende motie:

·      Voor het einde van deze collegeperiode te komen tot extra aanplant van tenminste 500 extra straatbomen in Den Haag, verspreid over de gehele stad, ten opzichte van de nulmeting uit 2015 van 116.500 bomen en dit te financieren uit de (intensivering op de) investering in de openbare ruimte.

Zwemmen in natuurwater

Voorzitter, ik in de raadscommissie aandacht gevraagd voor het zwemmen in natuurwater. Dat kan in Den Haag op 2 plaatsen, namelijk in park Madestein en in de zee. Dat zou op meer plaatsen moeten kunnen. De wethouder stond er niet onwelwillend tegenover, maar had last van koudwatervrees. Daarom deze motie:

·      In overleg met bewoners  en de provincie na te gaan waar zich in onze stad geschikte locaties bevinden om zwemmen in natuurwater mogelijk te maken.

Muziekles voor ieder kind

Voorzitter, ook in als het gaat om armoede moeten er in Den Haag andere tijden komen. Een kwart van de kinderen in Den Haag groeit op in armoede en dat betekent dat deze kinderen geen muziekinstrument kunnen bespelen. Iedereen moet de kans krijgen een Bob Dylan te worden. Via de stichting Leergeld zijn er wel mogelijkheden, maar dit is niet afdoende. Het landelijke Jeugd Cultuurfonds biedt ook mogelijkheden voor financiële ondersteuning, alleen al in Zuid-Holland wordt hier door 18 gemeenten in geparticipeerd. Daarom een motie met het volgende dictum:

·      Te onderzoeken of deelname aan het Jeugd Cultuurfonds voor Haagse kinderen mogelijkheden biedt  om extra ondersteuning te verkrijgen ter ondersteuning van cultuureducatie, waardoor het aanbod voor iedereen bereikbaar wordt.

Kansrijke leerwerktrajecten

Voorzitter, dan nog een motie over werk.  Het stoort ons al langer dat werkloze jongeren in onze stad opleidingen wordt aangeboden voor beroep maken die weinig kansrijk zijn op de arbeidsmarkt. Zo worden in Laak voornamelijk vrouwen opgeleid tot naaister of kleermaker, terwijl we weten dat dit nauwelijks perspectief biedt. Daarom een motie met als dictum:

·      Een inventarisatie te maken van de kans op werk in alle bestaande leerwerktrajecten in Den Haag. Bij het investeren in nieuwe trajecten die bedoeld zijn om mensen aan het werk te helpen altijd de kans op werk mee te laten wegen.

In- en uitstappunten voor minder validen

Tot slot voorzitter, nog een punt ten aanzien van doelgroepenvervoer. Want ook al komen er andere tijden, je moet er zelf ook kunnen komen. Er wordt steeds meer gewerkt met meetingpoints: goed herkenbare in- of uitstappunten bij winkelcentra en stations.  Zoetermeer heeft er 18. Den Haag heeft er 2. Daarom de volgende motie:

·      Een inventarisatie te maken van winkelcentra, stations, musea en andere publiekstrekkers die in aanmerking kunnen komen voor de realisatie van een meetingpoint.

·      In 2017 op, in ieder geval, 4 plaatsen een meetingpoint te realiseren.

Voorzitter, verder steunt GroenLinks alle voorstellen van andere partijen die leiden tot andere tijden.