Afgelopen donderdag werd het gewijzigde voorstel van het college inzake de Nota van Uitgangspunten Erasmusveld - Leywegzone (rv 44; RIS 142556) in de raad behandeld. GroenLinks (GL) stemde in met het voorstel. Op initiatief van GL zijn verbeteringen aangebracht en heeft de wethouder toezeggingen gedaan. Hiermee is GL van mening dat alle elementen aanwezig zijn om, in samenspraak met de volkstuinders en vanuit een samenhangende visie met aandacht voor groene en ecologische waarden van het Erasmusveld, te komen tot ontwikkeling van dit gebied. Het voorstel dat in de raad behandeld is betrof een gewijzigd collegevoorstel. Hieraan is het een en ander voorafgegaan. Voor een uitgebreid verslag daarvan, zie onderstaand.

Commissievergadering SRO op 21 februari 2007: eerste termijn beraadslaging.

In de eerste termijn heeft GL de wethouder gecomplimenteerd met een aantal goede elementen in de nota, maar vooral aangegeven een aantal zwaarwegende bezwaren te hebben. GL had waardering voor (1) de beoogde inrichting van de Leyweg waarbij publieksgerichte functies centraal staan en in samenhang wordt gekeken naar ecologische, verkeerskundige en economische aspecten, (2) het uitgangspunt een diversiteit aan woonmilieus te creëren met aandacht voor woon-werkwoningen, en (3) het uitgangspunt goede voorzieningen te creëren met aandacht voor openbaar vervoer en ruimte voor voetgangers en fietsers.

GL heeft een aantal stevige bezwaren geuit. Allereerst dat de ecologische functies volledig over het hoofd waren gezien. De nota leek zuiver vanuit een stedenbouwkundig oogpunt te zijn geschreven. Groen werd uitsluitend functioneel benaderd (om de kwaliteit van het woongebied te vergroten), en niet vanuit de intrinsieke waarde van groen en de bijbehorende biodiversiteit. Ten tweede ontbrak de aandacht voor de volkstuinen. Het communicatietraject met de volkstuinders is niet goed gegaan: de volkstuinders waren niet eens geïnformeerd over de plannen. Ook voor de waarde van volkstuinen en hun ecologische functie was geen aandacht. Daarbij gaf GL aan het van belang te vinden in samenwerking met de Haagse Bond van Amateurtuinders een visie op volkstuinen te ontwikkelen, omdat zij al aan de slag zijn gegaan met het opstellen van een dergelijke visie.

Zoals vooraf aangekondigd (zie persbericht 'GroenLinks: landschapsarchitect nodig voor inrichting Erasmuszone' van 20 februari 2007) deed GL het voorstel aan de commissieleden om de wethouder met een andere blik te laten kijken naar het gebied, met meer aandacht voor ecologische functies. GL heeft voorgesteld dat de wethouder een nieuwe nota van uitgangspunten zou voorleggen aan de commissie en dat hij daarin ook nadrukkelijk de volkstuinen zou meenemen. GL gaf aan een ander soort ontwikkeling van het gebied voor ogen te hebben: het Erasmusveld als groene vallei die Den Haag Zuid-West verbindt met Wateringseveld, met daarin een aantal hoge woontorens om ook aan de woningbouwopgave te kunnen voldoen. De commissie steunde in meerderheid het voorstel van GL om een landschapsarchitect een ontwerp te laten maken voor het Erasmusveld vanuit een visie op functionele samenhang met aandacht voor alle functies: ecologie, recreatie, groen, volkstuinen en wonen. Alleen de PvdA bleef in de woorden van Marjolein de Jong van D66 als een tochtstrip voor haar wethouder liggen en steunde ons voorstel niet.

Commissievergadering SRO op 21 maart 2007: tweede termijn beraadslaging Op initiatief van GL heeft de wethouder de uitgangspunten gewijzigd en vervolgens sprak de commissie over de aangepaste Nota van Uitgangspunten Erasmusveld-Leywegzone (versie maart 2007) en het gewijzigde raadsvoorstel (RIS 144481). Na dankzegging voor de snelle toezending van de gewijzigde stukken, beantwoordde GL in haar bijdrage de vraag of de wijzigingen en aanpassingen voldoende waren. Het antwoord was geen volmondig ja. Natuurlijk kan het altijd meer en beter, daar zette de oppositie (ook tijdens stevige interrupties op GL) duidelijk op in, maar de balans opmakend was het antwoord op de vraag of het voldoende was voor GL: ja, mits.

GL vroeg om een aantal verbeteringen en heeft die gekregen. Ten eerste gaat de nota nu uit van een versterking van de ecologische verbindingszone (op pagina 50 van de nieuwe nota zijn verkennende sfeerbeelden voor de ecologische zone toegevoegd): niet langer wordt van een transparante ecologische zone gesproken, maar van een robuuste ecologische zone van minimaal 30 meter, op sommige stukken 50 of zelfs 70 meter. Ten tweede komt er een landschapsarchitect die een samenhangend ontwerp gaat maken (dit is toevoeging V aan het dictum van het raadsvoorstel): het masterplan wordt ontwikkeld vanuit een integraal perspectief dat recht doet aan alle functies in het gebied: ecologie, groen, recreatie, volkstuinen en wonen. De landschapsarchitect zal bezien hoe volkstuinen - met name Nooit Gedacht die ecologisch gezien de meeste waarde heeft - een functie kan hebben voor het versterken van de ecologische zone. En er wordt parallel aan de uitwerking van het masterplan Erasmusveld-Leywegzone een visie op de volkstuinen ontwikkeld, samen met wethouder Baldewsingh, over nut en noodzaak van volkstuinen.

GL gaf aan dat zij natuurlijk liever nu al het resultaat van de consultatie van een landschapsarchitect had gezien in de vorm van nieuwe uitgangspunten op het Erasmusveld vanuit landschapsarchitectonisch perspectief. Omdat met de afwezigheid daarvan de opgave naar de toekomst verschuift, heeft GL een aantal toezeggingen van de wethouder gevraagd en gekregen. Allereerst dat het ‘ecologische, landschappelijke en stedenbouwkundige ontwerp’ uit het toegevoegde dictum betekent dat voor het masterplan vanuit een ander perspectief wordt gekeken naar het Erasmusveld, met meer aandacht voor groen en ecologie. Ten tweede dat de ecologische zone langs de Erasmusweg robuust wordt ingericht en het uitgangspunt van transparantie van de baan is. Ten derde dat de ecologische waarde en de functie van volkstuinen met elkaar worden verbonden en de wethouder pogingen onderneemt om met name Nooit Gedacht vanwege zijn ecologische kwaliteit te benutten en daarmee soepel om te gaan met de visiekaart die ongewijzigd is ten aanzien van de oorspronkelijke nota. Dit alles zegde de wethouder toe. Daarmee was de conclusie die de volgende dag kop was van het krantenartikel in het AD terecht: 'Wethouder past plan aan. Gebied rond Erasmusweg groener.'

Raadsvergadering op 29 maart: beraadslaging en besluitvorming Na de uitvoerige behandeling in de commissie was één termijn in de raad voldoende. GL schetste de gang van zaken en de inzet van GL in de commissies (zoals hierboven), memoreerde de verbeteringen die zij had gevraagd en gekregen en gaf aan vertrouwen te hebben in de landschapsarchitect die vanuit een brede oriëntatie met aandacht voor verschillende functies en disciplines (waaronder ecologie) een ontwerp voor het Erasmusveld zal maken en daarin de volkstuinen meeneemt.

De SP diende een groot aantal moties in. Het merendeel daarvan was volgens GL overbodig, of liep erg vooruit op de nadere planvorming (het masterplan wordt aan de hand van een concept in samenspraak met betrokken partijen - waaronder de volkstuinders - ontwikkeld en naar verwachting eind 2007, begin 2008 aan de raad ter besluitvorming wordt voorgelegd). Eén van de moties riep het college op een minimum van 50 meter ecologische zone aan de Erasmusweg te hanteren. Gegeven de toezegging van de wethouder dat het niet maximaal 30 meter wordt, maar soms ook wel eens 70 meter zal worden, en het feit dat het niet gaat om hoe breed de ecologische zone is, maar om hoe je die inricht (en ten aanzien daarvan heeft GL vertrouwen in de landschapsarchitect), was deze motie echter ook overbodig en stemde GL tegen. CDA bracht een motie in stemming die het college opriep de volkstuincomplexen Nooit Gedacht en Zonnegaarde te behouden. GL heeft tegen deze motie gestemd. Niet omdat GL tegen het behoud van Nooit Gedacht en Zonnegaarde is - integendeel - maar (1) omdat GL niet vooruit wil lopen op het werk van de landschapsarchitect waar wij ons sterk voor hebben gemaakt en op het interactieve proces met de volkstuinders (waarover ook de AVVN, de landelijke organisatie voor hobbytuinders, in een brief aan Norder heeft aangegeven daar vertrouwen in te hebben) en (2) omdat GL niet met de keuze voor twee volkstuincomplexen al op voorhand de ruimte voor andere volkstuincomplexen en ander waardevol groen in het gebied wil beperken.

Uiteindelijk stemde een ruime meerderheid - waaronder ook CDA en D66 - vóór het voorstel.

Vervolg

Nu is het zaak ten aanzien van een aantal zaken vinger aan de pols te houden. GL zal erop toezien dat de wethouder zijn toezeggingen gestand doet: (1) dat de ecologische kwaliteit in het gebied wordt bevorderd en de landschapsarchitect de volkstuinen meeneemt in zijn visie, (2) dat Norder samen met Baldewsingh de visie op volkstuinen ontwikkelt voorafgaand aan de besluitvorming over het masterplan (voor die visie levert GL graag inbreng) en (3) dat het communicatieproces met de volkstuinders en de samenspraak goed verloopt. Hiervoor zullen we niet alleen onze contacten in het stadhuis benutten, maar ook die daarbuiten, zoals de volkstuinders.

Heleen Weening, 4 april 2007