Fractielid David Rietveld heeft een verslag gemaakt van de raadsvergadering van afgelopen donderdag. De vergadering stond geheel in het teken van de Algemene Beschouwingen op de Begroting 2008.
Allereerst nog maar even excuses voor het uitblijven van een verslag van de vorige raadsvergadering. Een combinatie van tijdgebrek en gebrek aan basismateriaal (er stond nu eenmaal niet zoveel op de agenda) lagen hieraan ten grondslag. Nu niet meer getreuzeld en direct door naar een verslag van de laatste raadsvergadering. Eén agendapunt: Algemene Politieke Beschouwingen.
Elke gemeente gaat anders om met de begrotingsbehandeling. In sommige gemeenten wordt er helemaal niet zoveel aan gedaan, omdat het zwaartepunt bij de voorjaarsnota (rondom mei) wordt gelegd. De meeste gemeenten behandelen de begroting in één keer, maar in Den Haag is dat anders. Voordat de begroting in de commissies (gedetailleerd en inhoudelijk) wordt behandeld, is er een eerste termijn in de raad. Het vervolg is dan begin november. Dat is de vergadering waar de begroting - al dan niet gewijzigd - ook wordt vastgesteld. Doel van de splitsing is onder meer om naar analogie van de Tweede Kamer een algemeen debat op hoofdlijnen te bevorderen. Wat is de staat van de stad, zoiets. Er is een vaste spreekvolgorde waar oppositie en collegepartijen aflopend op grootte elkaar 2 om 1 afwisselen. Tot zover de theorie. Hoe liep het af in de praktijk?
Het CDA mocht als grootste oppositiepartij de aftrap verzorgen. Belangrijk, zo'n aftrap, omdat daarmee de toon van het debat gezet kan worden. Een stevige analyse van wat dit college fout doet kan bijvoorbeeld de hele avond gaan rondzingen en de volgende dag als kop in de krant verschijnen. Voor de mensen die de ADHC afgelopen vrijdag hebben gezien vertel ik niets nieuws: dat gebeurde dus niet. Fractievoorzitter Michel Santbergen had gekozen voor de speech waarin alle beleidsterreinen terug kwamen. Het ging over alles, en dus over niets. De toon hing als vanouds ergens tussen klagerig en betweterig in. Resultaat: de hele zaal verloor al snel de aandacht. Het feit dat Michel niet werd geïnterrumpeerd zeg denk ik genoeg.
De SP laat bij monde van fractievoorzitter Gyömörei weer eens zien van procedures te houden. Net als hun nieuwsbrief ook nu weer ellenlange verhalen over het feit dat het college besluiten neemt en dat de raad het dan nog moet bespreken en dat het niet eerlijk is en dat voortaan op alle nota's heel groot CONCEPT moet staan want anders is het niet eerlijk. Opmerkelijk was verder dat Gyömörei vertelde dat de SP-inzet in de discussie rondom de krachtwijken zou zijn om 'alle problemen te spreiden over de wijken'. Gedeelde smart is halve smart: het is weer eens een andere beleidsmatige insteek. Natuurlijk vroegen we nog of de SP naast alleen maar kritiek te geven misschien komend jaar eens zelf met een idee kwam. Een notitie, een initiatiefvoorstel, überhaupt een idee. Helaas: procedureel als ze is stelde Gyömörei dat de SP 'over haar eigen werkwijze' gaat. Dat is natuurlijk zo, maar iemand met enig omgevingsbewustzijn en politiek-bestuurlijk gevoel zou al lang hebben geconstateerd dat deze werkwijze alleen maar irritatie oproept en niemand ook maar een steek vooruit helpt. Voorlopig blijft dus staan: de SP heeft geen idee, al scoorden ze wel 7 interrupties.
Bij de PvdA debuteerde Marieke Bolle na het terugtreden van Taetske van de Reijt. Een verrassende opening waarin een persoonlijk verhaal over een verloren tas uitmondde in een betoog over het soort stad waarin de PvdA-fractievoorzitter zou willen wonen. Volgens sommigen was de inleiding te lang, ik vond het wel meevallen. Uiteindelijk was het misschien toch te lang, want Bolle kwam niet aan alle uitgeschreven tekst toe: "voorzitter, ik kan me niet voorstellen dat ik nu al 25 minuten gesproken heb". De rest van de aanwezigen dacht daar heel anders over. Nu werd Bolle ook flink onder vuur genomen: met maar liefst 16 interrupties was ze de meest onderbroken spreker van de avond. Op een foutje na - ze gaf er blijk van het initiatiefvoorstel 'Groenproof' van GroenLinks niet te hebben gelezen, maar meende er toch een oordeel over uit te moeten spreken - was het wel het eerste betoog waarin iets van een visie werd neergezet.
Marjolein de Jong's cynisme kan vlijmscherp en snijdend zijn, maar soms ook wel wat te veel van het goede. Deze keer hield de fractievoorzitter van D66 een voor haar doen milde speech. In het betoog enkele D66-klassiekers als burgerparticipatie en het Huis van de Democratie en ook veel aandacht voor groen. Terzijde merkte ze nog op dat de programmabegroting eigenlijk niet klopte omdat de stadsdeelprogramma's ontbraken. Dat punt kwam later op de avond nog terug. De Jong werd geen enkele keer geïnterrumpeerd.
Dat gold ook voor Abdou Khoulani van de Islam Democraten. Nu is zijn toon ook nooit zo scherp dat het reactie uitlokt. Ik vond het deze keer niet spetterend moet ik zeggen. Iets te gedetailleerd ook, waardoor ik het idee kreeg in een commissievergadering Sociale Zaken en Werkgelegenheid te zitten.
Anne Mulder van de VVD was wel weer spetterend. Cohesie bevorderen en middeninkomens behouden: dat is het VVD-recept voor goed bestuur. Op hoofdlijnen kwan ik het daar natuurlijk prima mee eens zijn, maar in de uitwerking neemt Mulder nog wel eens een verkeerde afslag. Inderdaad: meestal rechtsaf. Nu ook weer een raar verhaal over het compenseren van de huidige generatie voor de verbetering van het rioolstelsel. Het is aardig gevonden, maar met de vrij geringe woonlasten die in Den Haag gelden lijkt het me geen prioriteit om die nog verder te verlagen. Mulder kreeg met zijn prikkelende stijl zijn collega's tot 8 interrupties.
Wie 'spetterend' en 'prikkelend' zegt, denkt niet direct aan Wim Pijl van de ChristenUnie/SGP. Dat werd afgelopen donderdag nog eens bevestigd. Ik kreeg zelf wel jeuk toen hij stelde 'geloof en politiek zijn niet te scheiden', maar ik denk dat Bircan er goed aan heeft gedaan op dat punt niet de zinloze discussie aan te gaan. Die behoefte had niemand, want Pijl werd niet geïnterrumpeerd.
Willem van der Velden - last man standing van de LPF - hield in tegenstelling tot vorig jaar wel een uitgebreid betoog en dat was prima. Het blijft me toch verbazen dat hij als LPF'er eigenlijk nooit politiseert of polariseert. Ik denk dan maar: vraag niet hoe het kan, maar profiteer er van!
Eindelijk - als negende spreker - kon Bircan haar verhaal namens GroenLinks - met als thema wederom 'De Gezonde Stad' - houden. De volledige speech staat al op deze website van, dus die loop ik niet helemaal langs. Ze gaf wel aan dat we teleurgesteld waren dat in deze begroting geen extra middelen naar groen en/of duurzaamheid gingen. Tot mijn verbazing werd ze niet geïnterrumpeerd op die uitspraak, waarschijnlijk omdat iedereen het er gewoon mee eens was. Ondanks de stijgende temperatuur in de raadzaal (er is iets mis met de airconditioning) kwamen de collega's toch nog tot 4 interrupties.
Solidair Nederland debuteerde met een echte speech in een raadsdebat. Een stap vooruit, maar het is nauurlijk nog steeds niet wat het wezen moet. Leuk dat er nu een handvol mensen bezig zijn, maar van een partij met kader, een achterban, ideologie, een visie en een doel is absoluut nog geen sprake. Als ik ze zo bezig zie denk ik wel eens terug aan de verkiezingscampagne, waar toenmalig voorzitter Ewald Badloe in alle debatten een héle grote broek aantrok en de 'gevestigde partijen' van alles verweet. Ondertussen zijn al die verhalen meer van toepassing op zijn eigen partij dan op welke andere partij dan ook.
De Politieke Partij Scheveningen besteedde een belangrijk deel van de speech aan - hoe kan het ook anders - Scheveningen. Dat lijkt me nodig, want uit een andere hoek van de stad zullen ze geen stemmen krijgen. Toch hoor ik fractievoorzitter Arina van der Zwan regelmatig beweren dat de PPS voor heel Den Haag is. Andersom is dat echter niet het geval.
Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij sloot af met een kritisch verhaal waar hij de Drie Dwaze Dagen als thema doorheen had gewoven. Het was toch alweer zijn 10e algemene beschouwing, maar van enige mildheid lijkt vooralsnog geen sprake. Onbedoeld werkte Wijsmuller trouwens wel mee aan de bevrediging van mijn behoefte om grafieken op mijn website te zetten. Door te interrumperen en door zelf geïnterrumpeerd te worden. Ik heb er namelijk een overzichtje van gemaakt:
http://www.davidrietveld.nl/images/interrupties_apb_2007.png
Terzijde: waarom zo'n aandacht voor interrupties? Het is weer eens iets anders. Het zegt niet zo heel veel, maar geef enig inzicht in wie interessant genoeg is om het debat mee aan te gaan, of wie dingen zegt die interrupties uitlokken. Omdat ik toch aan het turven was heb ik ze ook voor de wethouders bijgehouden. Daar bleek wethouder Smit de meeste interrupties te krijgen, maar dat lag ook een beetje aan het feit dat hij namens wethouder Norder - die wegens persoonlijke omstandigheden niet aanwezig kon zijn - moest antwoorden. Wethouder Klijnsma kreeg de meeste interrupties, waarvan een hele stevige van Marjolein de Jong. Het antwoord van de wethouder op de vraag van De Jong over de programmabegroting was namelijk niet afdoende. Het was uiteindelijk de enige echte wreveligheid van de avond, en waarschijnlijk ook het enige politiek relevante moment.
Even kort de voorgeschiedenis: dit college heeft de wens uitgesproken 'doortastend' te 'decontreren'. Dat betekent meer armslag en handelingsmacht voor de stadsdelen. Aan het hoofd van de stadsdelen komt een directeur i.p.v. een coördinator die mensen en budget tot zijn of haar beschikking heeft om problemen op te lossen. De stadsdeelorganisaties moeten een soort eerstelijns uitvoeringsorganisaties worden op het gebied van met name leefbaarheid en welzijn. Vooruitlopend op deze exercitie is vorig jaar besloten dat de begroting gaat bestaan uit 21 programma's en 8 stadsdeelprogramma's. Geld kan maar in één programma zitten, en de raad kan - in principe - alleen tussen programma's schuiven en niet binnen programma's. De indeling in programma's is relevant omdat het bepaalt op welke manier de raad invloed heeft op de begroting en omdat het een kader is voor de verantwoording en dus voor de controlerende taak van de raad.
Wat nu is gebeurd is dat het geld voor de stadsdelen wel is 'geoormerkt', maar nog steeds op de 'inhoudelijke' programma's staat. Het geld voor welzijn in het stadsdeel Escamp staat dus nog steeds in het programma Welzijn, en niet in het programma Escamp. De stadsdeelprogramma's zijn eigenlijk helemaal nog niet terug te vinden in de begroting. D66 maakte daar een punt van omdat het volgens hen in strijd is met een eerder genomen raadsbesluit. "Duidelijk is dat de wethouder in de commissiebehandeling van de begroting de wind van voren zal krijgen, en niet alleen van D66", schrijven ze dan ook op hun website. Ik denk dat ze gelijk krijgen.
Verder was de beantwoording van het college vlakjes en routinematig te noemen, met als enige uitzondering wellicht wethouder Smit. Hij waste het CDA nog even de oren over hun kritiek dat dit college te weinig aan milieu zou doen. Er is al een hoop in gang gezet, en het komende jaar komen er ook flink wat concrete voorstellen aan. "Fijn dat we nu al weten dat we op de steun van het CDA kunnen rekenen", voegde Smit er fijntjes aan toe. Om 0:15 hamerde de voorzitter af. Ik geloof dat vrijwel alle aanwezigen van mening waren dat het niet de beste algemene beschouwingen ooit waren. Waar dat precies aan lag wist eigenlijk niemand. De kapotte airconditioning? Het feit dat de begroting in het tweede jaar altijd wat minder aandacht krijgt? Doet het college het gewoon goed? Omdat er geld genoeg is om iedereen tevreden te stellen? Misschien ontbreekt de echte debatcultuur?
Wie het weet mag het zeggen. Ik hoop in ieder geval dat het er volgende keer wat levendiger aan toe gaat.