Vorige week donderdag waren de algemene beschouwingen, waarin de gemeenteraad begint met de behandeling van de begroting voor de komende tijd. GroenLinks fractievoorzitter Heleen Weening hield onderstaand betoog.
Voorzitter,
GroenLinks is verheugd over de begroting die voorligt. Wij vinden de begroting gezond sociaal en verfrissend groen. Het elan van het nieuwe college is naar onze mening duidelijk zichtbaar. En dat was hard nodig! Ten
opzichte van de laatste begroting is de huidige begroting vernieuwend.
GroenLinks ziet in deze begroting de contouren van Den Haag als ´gezonde
stad´:
Een gezonde stad is een stad waar mensen gezond zijn. Waar volksgezondheid, zorg en welzijn goed zijn geregeld. Voor iedereen.
Een gezonde stad is een stad waar het gezond leven is. Waar iedereen groen in de buurt heeft en waar de lucht schoon is. Waar aandacht is voor ecologische duurzaamheid zodat we niet een hypotheek hoeven te nemen op de toekomst van onze kinderen.
Een gezonde stad is een stad waar mensen op een gezonde manier met elkaar samenleven. Waar mensen verbonden zijn met elkaar, met hun verleden en met hun rijke etnische en culturele achtergronden. Waar ontmoetingen plaatsvinden tussen mensen over de hele stad door cultuur en ontspanning.
De contouren van Den Haag als gezonde stad ziet GroenLinks in deze begroting allereerst in de aandacht voor armoedebestrijding en zorg voor kwetsbaren.
Er gaat 10 miljoen naar armoedebestrijding. Zolang we in de Armoedenota moeten lezen dat één op de vier kinderen in onze stad van vrede en recht opgroeit in een gezin dat rond de armoedegrens leeft, is dat hard nodig.
Een punt dat hier bij hoort is de collectieve zorgverzekering voor bijstandsgerechtigden. GroenLinks vraagt hier al jarenlang om. Wij hopen dat dit college hiervoor op korte termijn het initiatief neemt.
Helaas zijn er in Den Haag ook mensen die onder het bijstandsniveau leven. Denk bijvoorbeeld aan bewoners van Parnassia die op zakgeldniveau zitten. Tijdens de commissiebehandeling zal GroenLinks met een concreet voorstel komen waarmee deze mensen meer aan het sociale leven kunnen deelnemen.
De contouren van de gezonde stad worden ook zichtbaar door de aandacht voor milieu en duurzaam verkeer en vervoer. GroenLinks is verheugd over de investeringen in milieukwaliteit. Evenals over de middelen om het fietsen te stimuleren en de kwaliteit van het openbaarvervoernet te vergroten. Het blijkt dat deze zaken kunnen worden toevertrouwd aan wethouder van Woensel. Voor een VVD’er doet hij het heel goed op milieu!
Voorzitter, GroenLinks staat bekend om haar kritische en constructieve houding. Daar verandert niets aan nu wij in het college zitten.
Ik heb een aantal punten genoemd die de contouren van Den Haag als gezonde stad zichtbaar maken. Deze contouren vragen op bepaalde onderdelen echter om nadere invulling. In de komende jaren zal GroenLinks aan deze nadere invulling een bijdrage leveren en erop toezien dat het college deze zaken sociaal en duurzaam invult.
Ik noem vier punten.
Zorg.
Een belangrijke uitdaging die er op dit gebied aan komt is de WMO, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. De focus ligt nu nog sterk op het beheersen van financiële risico’s, het voorzien in huishoudelijke verzorging en het realiseren van loketten. De uitdaging in de nabije toekomst echter, is het invullen van de regierol die de gemeente krijgt in het kader van de WMO. Regie voeren vraagt om verbindingen leggen. Verbindingen tussen onderdelen van de zorgopgave, verbindingen tussen partijen en verbindingen tussen beleidsvelden. Wat ons betreft gaat de WMO verder dan uitsluitend zorg en welzijn.
GroenLinks ziet kansen in het leggen van verbindingen tussen de WMO en de WB, de Wet Werk en Bijstand. In een aantal gemeenten lopen inspirerende projecten waar uitkeringsgerechtigden zich inzetten om in het kader van de WMO de kwaliteit van zorg en welzijn te verbeteren. Zo snijdt het mes aan twee kanten: in het kader van de WMO krijgt maatschappelijke ondersteuning invulling en in het kader van de WWB kunnen deze mensen een waardevolle bijdrage leveren aan de samenleving.
Ook ziet GroenLinks kansen in het leggen van verbindingen tussen zorg en welzijn en andere beleidsvelden als verkeer en vervoer en ruimtelijke ordening. Denk bijvoorbeeld aan toegankelijkheid van het openbaar vervoer voor ouderen en mensen met een handicap. Aan de mogelijkheden die het combineren van wonen en zorg biedt. Ongetwijfeld heeft de vergrijzing invloed op de inrichting van de openbare ruimte. Het college wil straks betaald parkeren invoeren in 16 wijken. Maar er komen niet alleen steeds meer auto’s bij, er komen ook steeds meer scootmobiels. Niet dat straks ook voor het parkeren van scootmobiels moet worden betaald, maar we moeten nu al wel nadenken over de consequenties van de vergrijzing voor de inrichting van de openbare ruimte.
Gemeentelijke regie is dus een kwestie van verbindingen leggen. Wellicht kan wethouder Van Alphen ook de verbinding leggen tussen gezondheid en milieu en groen. Recent hebben onderzoekers ook wetenschappelijk vastgesteld dat groen een opmerkelijk positief effect heeft op de gezondheid. Alleen al het zien van groen vermindert stress, zo schijnt. Dat brengt mij op het tweede punt dat om nadere invulling vraagt.
Groen:
In de begroting wordt een flink bedrag uitgetrokken voor groen. Voor het verbeteren van de staat van het groen, voor ecologisch groen, voor een kwaliteitsimpuls aan grote groengebieden als Clingendael en het Zuiderpark. Het college heeft de ambitie om het groene karakter van Den haag te versterken. Daar is GroenLinks het natuurlijk helemaal mee eens.
Tegelijkertijd echter, komt door de woningbouwopgave het semi-openbare en het openbare groen onder druk te staan.
Wij hebben in schriftelijke vragen al aandacht gevraagd voor volkstuintjes. Tijdens de begrotingsbehandeling zullen we een voorstel indienen voor de terugkeer van schooltuintjes. Er zijn kleine braakliggende terreinen in Den Haag die uitstekend kunnen worden ingericht als schooltuin. Een aantal van die locaties is gelegen in de buurt van een brede-buurtschool. Door daar een
schooltuin te realiseren kunnen niet alleen schoolkinderen, maar alle mensen uit de buurt actief bezig zijn met de natuur. Ook is een schooltuin een waardevolle voorziening voor scholen die zich beraden op de invulling van naschoolse opvang. Volgens GroenLinks passen schooltuintjes, net als andere volkstuintjes, bij een gezonde stad: zij bieden mensen uit de buurt – jong en oud – een prettige plaats voor onderlinge ontmoeting en natuurbeleving. En zij geven de buurt een groene uitstraling.
Voorzitter, ik kom tot mijn derde punt dat om nadere invulling vraagt.
Cultuur:
Zoals ik aan het begin van mijn betoog aangaf, is een gezonde stad een stad waar mensen op een gezonde manier met elkaar samenleven. Waar ontmoetingen plaatsvinden tussen mensen over de hele stad.
De gemeente kan daarin een belangrijke rol spelen. Onder andere door te voorzien in een rijk cultuuraanbod. Het kunstenplan is de basis voor het gemeentelijke cultuurbeleid. Dat is nu nog niet aan de orde, maar GroenLinks wil alvast een aanzet voor vernieuwing doen. Wij pleiten daarom voor een onderzoek naar de mogelijkheden voor het invoeren van Culturele Zondagen in Den Haag. Uit Utrecht bereiken ons enkel positieve berichten over dit fenomeen. Cultuur gaat de wijken in en zoekt mensen op. Onverwachte ontmoetingen verbinden mensen, aan de stad en met elkaar. Dit sluit naadloos aan bij de ambities die uit deze begroting spreken.
Tot slot een laatste punt dat volgens GroenLinks om extra aandacht vraagt.
Bereikbaarheid:
Een uitdaging en onderwerp van debat in de toekomst is de bereikbaarheid van en in Den Haag. Het college voorziet in een heel pakket aan maatregelen om de bereikbaarheid van de stad te verbeteren waaronder het Verkeers Circulatie Plan, afronding van de centrumring en de aanleg van transferia.
Om zowel bereikbaarheid als leefbaarheid in onze stad duurzaam te garanderen, moeten we verder gaan. GroenLinks is ervan overtuigd dat we toe moeten naar minder auto en meer fiets en openbaar vervoer. Niet 'autootje pesten’, maar de automobilist verleiden om vaker de tram of de bus te nemen. De vraag is hoe.
Bij de presentatie van de begroting heeft GroenLinks aangekondigd een speerpunt te maken van gratis openbaar vervoer op zaterdag. Na overleg met deskundigen en creatief buiten de box denken – GroenLinks is niet zo dogmatisch – hebben wij een verdergaand voorstel ontwikkeld. Niet dat wij een plan hebben bedacht dat het antwoord is op de vraag hoe we de automobilist kunnen verleiden om vaker het openbaar vervoer te gebruiken. Dat plan zullen wij niet zelf bedenken. Anderen kunnen dat beter dan wij. En dat is nou precies het uitgangspunt van ons voorstel. Wij willen alle creativiteit in de stad aanboren om te komen tot ons doel: de automobilist verleiden om voor trajecten binnen de stad vaker de tram en de bus te nemen in plaats van de auto.
Het instrument van gratis of goedkoper OV zou heel goed een uitkomst kunnen zijn, maar wij willen ons er niet al vooraf op vastleggen. Gratis of goedkoper OV leidt weliswaar tot een levendige binnenstad die voor iedereen goed bereikbaar is, maar of het juist automobilisten verleidt met de tram of de bus te gaan, is niet onomstotelijk bewezen. Tijdens de commissiebehandeling zullen wij hier nader op terugkomen.
Voorzitter, ik rond af. Zoals aangegeven is GroenLinks verheugd over de vernieuwing en de nieuwe energie die uit deze begroting spreken. Wij zien de contouren van Den Haag als gezonde stad. Dat betekent niet dat we nu achterover zullen leunen en afwachten waar dit college verder mee komt. Deze begroting schenkt ons wel vertrouwen. Zij daagt mijn fractie uit om erop toe te zien dat het college deze contouren sociaal en duurzaam invult. Om van onze stad een stad te maken waar mensen gezond zijn, waar het gezond leven is en waar mensen op een gezonde manier met elkaar samenleven. GroenLinks gaat daarvoor! Onverminderd constructief en kritisch.