GroenLinks is blij met de hernieuwde stresstest die is uitgevoerd om de financiële weerbaarheid van de gemeente opnieuw onder de loep te leggen. Wat betreft de gelden die de gemeente van het rijk ontvangt maken wij ons zorgen over het mogelijke nadeel bij de herverdeling van het budget voor de WMO-algemeen. Ook de verdeelsleutel voor de bijstandsuitkeringen wordt aangepast en verbeterd, die wordt bekend in september. In hoeverre schat het college in dat deze verdeelsleutel voor Den Haag een stuk positiever uit zal vallen? Daarnaast vraagt GroenLinks zich af in hoeverre heeft de meicirculaire gezorgd voor nieuwe lichtpuntjes danwel problemen? En wij vragen ons af waarom er nog steeds een risico van 3,5 miljoen euro vermeld staat voor de oeververbinding in Scheveningen Haven nu het college besloten heeft om die niet te realiseren.
Voorzitter, deze algemene beschouwingen zijn voor de raad de ultieme kans om aan te geven wat de belangrijke punten zijn voor de begrotingsbehandeling later dit jaar en namens GroenLinks wil ik dan ook graag onze visie hierop geven.
En daarom wil ik beginnen met een referentie aan 24 juni 2015. Dat is nog geen dikke week later al een historische dag te noemen. Een dag van Nederlandse burgerkracht, en vast en zeker ook een beetje Haagse burgerkracht. U vraagt zich wellicht af waarop ik doel, ik doel op de uitspraak van de rechter in de klimaatzaak die Urgenda samen met 900 mede-indieners had aangespannen tegen de Nederlandse Staat. Een zaak die zij wonnen! Een uitspraak ook met grote gevolgen voor het klimaatbeleid in Nederland. Het zal u niet verbazen dat GroenLinks de urgentie voor de aanpak van het klimaatprobleem deelt en graag nemen we u dan ook mee in de groene stad die Den Haag zou moeten zijn. Onze burgemeester zei in 2012 al dat ‘de strijd om het klimaat zal gewonnen of verloren worden in de steden.’ En daarom vindt GroenLinks ook dat wij daarom als grote stad hierop het voortouw moeten nemen.
Op het vlak van duurzame energie zijn er nog vele stappen te zetten. Den Haag heeft zichzelf eerder al de ambitie gesteld om in 2040 een klimaat-neutrale stad te zijn maar er moet nog veel gebeuren. Investeren in duurzame woningen bijvoorbeeld, goed voor het milieu en voor de portemonnee van de bewoners. Een gemiddeld huis kan voor maximaal € 35.000 volledig energieneutraal gemaakt worden, een bedrag dat een gemiddeld gezin in 15 jaar tijd kwijt is aan energiekosten. Daarnaast moet dit college zich wat ons betreft inzetten voor de realisatie van duurzame energie, windmolens en zonnepanelen. GroenLinks ziet hiervoor verschillende mogelijkheden. Bijvoorbeeld door het plaatsen van windturbines langs de A12 en het aanleggen van zonneweiden en zonnepanelen op de daken van gemeentelijke gebouwen. Ook het stimuleren van bedrijven en particulieren om werk te maken van een duurzame energievoorziening is wat GroenLinks betreft van groot belang. Dat het roterend fonds nu al meer dan een jaar uitblijft vinden wij een slecht teken van de commitment van dit college aan het op de kaart zetten van duurzame energie. Voorzitter, slechts 3000 huizen in Den Haag hebben zonnepanelen van de 242.000 huizen. Dat is een schamele 1,2 %! Dat moet echt anders. Het gevoel van urgentie mist bij dit college en wij vinden dan ook dat er meer urgentie moet doorklinken in de begroting die na de zomer naar ons toekomt.
Ook wat betreft de luchtkwaliteit heeft GroenLinks grote ambities. De doelstellingen die het college zich gesteld heeft op het gebied van de luchtvervuiling (namelijk de WHO-normen halen) blijken een jaar later vooral een luchtspiegeling. Het halveren van de kosten voor een tweede parkeervergunning en het kunnen parkeren van de auto voor maar tien cent in een heel aantal winkelstraten, zal de uitstoot van schadelijke stoffen niet beperken maar juist doen toenemen. Dat noemen wij geen ambitieuze visie op de luchtkwaliteit in Den Haag. Wat GroenLinks betreft zou die halvering van de kosten dan ook teruggedraaid moeten worden, om dan meteen ook de kosten voor de eerste parkeervergunning weer op het niveau van 2009 te brengen. Dat levert de stad geld op om te investeren in de luchtkwaliteit. De aanpak van de hardnekkige luchtvervuiling in Den Haag vraagt ook om plannen die in lijn zijn met gerechtelijke uitspraak in de “klimaatzaak” van Urgenda. Wat GroenLinks betreft zou de milieuzone dan ook uitgebreid moeten worden tot en met de centrumring en daarnaast moeten vervuilende (diesel)auto’s geweerd worden. Het instellen van een roetnorm behoort tot het minimale wat de gemeente kan doen. Investeringen in de fiets en het openbaar vervoer zorgen ervoor dat meer mensen de auto laten staan en de luchtkwaliteit verbetert. Dan moeten we er wel voor zorgen dat fietsers op een veilige manier door Den Haag kunnen fietsen en dat betekent: vrij-liggende brede fietspaden en een groter aantal fietssterroutes en fietssnelwegen. Het fietsprogramma van de wethouder is redelijk ambitieus maar zelfs volgens de fietsersbond onhaalbaar met het huidige budget. Wij verwachten dat het college in de komende begroting laat zien dat het de eigen ambities op dit gebied serieus neemt.
- Vergroening
- Den Haag is de stad met het hoogste aantal hitte-eilanden van Nederland. En dat voor een stad aan zee! Willen we als stad klimaatbestendig worden dan zullen we ervoor moeten zorgen dat Den Haag een groene stad wordt. Dat GroenLinks van mening is dat het college hierop geen punten scoort zal niemand verbazen. Alleen al dit jaar zijn er voor meer dan 1200 bomen kapvergunningen afgegeven. Ook voor de bomen langs de Toussaint- en Veenkade moeten we nog altijd vrezen.
Willen we ervoor zorgen dat de versteende gebieden van Den Haag een gezonde leefomgeving worden dan zullen we hiervan een prioriteit moeten maken en budget moeten creëren om meer bomen en struiken te planten, verticaal groen aan te leggen, groene daken te realiseren en bewoners de ruimte geven voor initiatieven zoals buurtparken en moestuinen.
Een groene stad is van belang voor de leefbaarheid en voor de biodiversiteit.
- Duurzame economie en werkgelegenheid
Duurzaamheid biedt ook kansen voor Hagenaars op de arbeidsmarkt. Dat het met de werkloosheid in Den Haag niet goed gaat weten we allemaal. 17% van de Hagenaars heeft geen werk tegenover 10% landelijk. Bijna 4.800 jongeren zitten thuis zonder baan. Dat betekent dat we in Den Haag extra ons best moeten doen om mensen aan het werk te helpen en te houden. Een omschakeling naar een duurzame en groene economie zal de stad banen opleveren. Niet alleen banen voor mensen met een universitaire achtergrond maar juist ook voor vakmensen met specialistische kennis zoals op het gebied van groenbeheer en woningisolatie. Op die manier slaan we twee vliegen in een klap. Het verbeteren van 4000 woningen per jaar kan maar liefst 100 fulltime banen kan opleveren. Dat is winst zowel op het vlak van duurzaamheid als voor de werkgelegenheid. Dat feit alleen al zou moeten leiden tot veel hogere ambities van dit college op het gebied van verduurzaming.
Kortom voorzitter, GroenLinks ziet een groene en duurzame stad voor zich. Het moment om daar op in te springen voor het college is nu! De uitspraak in de klimaatzaak van Urgenda tegen de Staat was een historische. Laten wij samen, in Den Haag, ook historie schrijven door echt werk te gaan maken van een sociale, groene en duurzame samenleving!